Introductie

Omdat de titel "psycholoog" niet beschermd is in Nederland, is het dienstmerk "PSYCHOLOOG NIP" in het leven geroepen. Alleen psychologen met een universitaire opleiding en die daarbij nog aan bepaalde extra eisen voldoen mogen dit dienstmerk na registratie achter hun naam voeren.

De eerstelijns-psycholoog biedt in samenwerking met de huisarts eerstelijns-psychologische hulp aan cliënten met de meest voorkomende psychische klachten. De eerstelijns-psycholoog helpt de cliënt door een diagnose te stellen en hulp aan te bieden met een hierop toegesneden behandeling. Deze behandeling is gericht op het opheffen of beheersbaar maken van de psychische klachten en de daaruit voortvloeiende problemen. Cliënten met een andere behandelindicatie worden door de eerstelijns-psycholoog doorverwezen naar de tweedelijns-zorg (bijv. een psychotherapeut) of een gespecialiseerde hulpverleningsinstelling.

Een kinder- en jeugdpsycholoog onderzoekt en behandelt psychologische problemen bij kinderen en jongeren tot 18 jaar.

Naast het bevorderen van het cognitief inzicht bij de cliënt betrekt de lichaamsgericht werkend psycholoog het lichaam direct en concreet in het bevorderen en verdiepen van het emotioneel bewustzijn.

De Psycholoog-Mediator NIP heeft door zijn psychologische achtergrond inzicht in het proces van conflicten, interventiestrategieën en non-verbale communicatie. Met zijn kennis van de diagnostiek kan de Psycholoog-Mediator NIP bemiddelen in de emotionele en relationele sfeer.

Geregistreerde Neurofeedbackpsychologen hebben voldoende theoretische kennis en praktische ervaring om zelfstandig (Q)EEG-diagnostiek en neurofeedbackbehandeling te kunnen uitvoeren.

De orthopedagogiek houdt zich bezig met de problematische leer- en opvoedingssituaties van kinderen en jeugdigen. Een orthopedagoog heeft een universitaire opleiding pedagogiek gevolgd met als specialisatie orthopedagogiek.

Is de Nederlandse titel voor een academisch geschoolde psycholoog of orthopedagoog die na het behalen van zijn doctoraaldiploma of master of science diploma in de psychologie respectievelijk (ortho)pedagogiek nog enkele jaren postdoctoraal onderwijs heeft gevolgd, in combinatie met gesuperviseerde werkervaring gedurende minimaal twee jaar.

De verschillende vormen van klinische psychologie worden ingezet ter verlichting van psychische spanningen en depressies en in het algemeen ter bevordering van de geestelijke gezondheid. Klinisch psycholoog is een wettelijk beschermde titel via de wet BIG. Klinisch psychologen zijn tevens opgeleid als psychotherapeut en mogen zich na inschrijving in het BIG-register ook 'psychotherapeut' noemen. De opleiding tot klinisch psycholoog is alleen toegankelijk voor gz-psychologen en kent een variant voor volwassenen en ouderen en een variant voor kinderen en jeugd.

De klinisch-neuropsycholoog houdt zich bezig met hersenstoornissen en de gevolgen daarvan voor het menselijk gedrag. De opleiding tot klinisch-neuropsycholoog is ook alleen toegankelijk voor gz-psychologen.

Het beroep psychotherapeut is beschermd via de wet BIG en de titel psychotherapeut mag alleen gevoerd worden wanneer iemand geregisteerd is in het BIG register. De psychotherapeut richt zich heel specifiek op de psychotherapeutische behandeling van psychische problematiek die de ontwikkeling en/of het functioneren van de patiënt belemmert. De problematiek kan geworteld zijn in de persoonlijkheid van de patiënt en daardoor vaak sterk verweven zijn met diens relationele context. De psychotherapeut is in staat om de relatie tussen de persoonlijkheid van de patiënt en diens relationele context te verduidelijken. De behandeling kan er vervolgens op gericht zijn meer begrip voor deze context te krijgen en eventueel veranderingen aan te brengen.

Het beroep psychiater is wettelijk beschermd en alleen als iemand als zodanig geregisteerd is in het BIG register mag men zich psychiater noemen. De opleiding tot psychiater is alleen toegankelijk voor artsen. Behalve over specialistische (psychiatrische) expertise beschikken psychiaters over therapeutische kennis en vaardigheden op het niveau van de psychotherapeut. Psychiaters mogen ook medicijnen voorschrijven.